Εγχειρήσεις σπλαχνικών αγγείων

Οι εγχειρήσεις των σπλαγχνικών αγγείων είναι από τις σπανιώτερες στην Αγγειοχειρουργική. Οι παθήσεις των σπλαγχνικών αγγείων είναι είτε αποφρακτικές/στενωτικές ή ανευρυσματικές.

Οι σπλαγχνικές αρτηρίες είναι : η κοιλιακή αρτηρία ,η άνω μεσεντέριος αρτηρία ,οι δύο νεφρικές αρτηρίες και η κάτω μεσεντέριος αρτηρία, κατά σειρά έκφυσης ( από τον θώρακα προς τα κάτω άκρα) από την κοιλιακή αορτή.

Κλάδοι της κοιλιακής αρτηρίας είναι η κοινή ηπατική (αρδεύει το ήπαρ), η σπληνική (τον σπλήνα) και η αριστερά γαστρική (το στομάχι).

Η άνω μεσεντέριος αρδεύει όλο το λεπτό έντερο,και το μεγαλύτερο μέρος του παχέος εντέρου.Το υπόλοιπο παχύ αρδεύεται απο την κάτω μεσεντέριο αρτηρία.

Τέλος οι νεφρικές αρτηρίες μεταφέρουν το αίμα στους νεφρούς ,ώστε να καθαρισθεί απο τις βλαβερές ουσίες (κρεατινίνη,ουρία ,κάλιο) και να αποδοθεί «καθαρό» στην κυκλοφορία και πάλι.

ΣΤΕΝΩΣΗ ΣΠΛΑΓΧΝΙΚΩΝ ΑΡΤΗΡΙΩΝ

Η στένωση ή απόφραξη των σπλαγχνικών αρτηριών μπορεί να είναι απότομη=οξεία, ή χρόνια οπότε ο αυλός του αγγείου περιορίζεται με την πάροδο του χρόνου,συνήθως λόγω αθηρωμάτωσης.

Η  οξεία απόφραξη της άνω μεσεντερίου απειλεί άμεσα την ζωή του ασθενούς, διότι ο εντερικός σωλήνας (λεπτό και παχύ έντερο) νεκρώνονται (διαδικασία που αρχίζει μισή ώρα απο την εγκατάσταση της απόφραξης ) με αποτέλεσμα μικρόβια τα οποία παρασιτούν φυσιολογικά  στον αυλό του εντέρου  να διασπείρονται στην περιτοναική κοιλότητα και η επακόλουθος περιτονίτις θέτει σε κίνδυνο την επιβίωση του ασθενούς.

Η οξεία απόφραξη της ηπατικής προκαλεί νέκρωση του ήπατος και της χοληδόχου κύστεως, που συνεπάγεται χημική περιτονίτιδα (= θάνατο του ασθενούς).

Η οξεία απόφραξη των νεφρικών αρτηριών προκαλεί νεφρική ανεπάρκεια , που υποχρεώνει τον ασθενή σε  άμεση ένταξη σε πρόγραμμα αιμοκάθαρσης (τεχνητός νεφρός) δια βίου με ότι αυτό συνεπάγεται.Η θνητότητα μετά οξεία απόφραξη νεφρικών υπολογίζεται σε 30% των περιπτώσεων.

Η χρόνια στένωση της άνω μεσεντερίου αρτηρίας  προκαλεί πόνο μετά την λήψη τροφής ( κοιλιάγχη) με αποτέλεσμα ο ασθενής να αποφεύγει μερικώς ή παντελώς την λήψη τροφής για να μην πονέσει, με συνέπεια απώλεια βάρους,πτώση άμυνας του οργανισμού ,καχεξία και τελικώς θάνατο. Πολλές φορές η κλινική εικόνα δεν είναι τόσο θορυβώδης διότι υπάρχει πιθανότητα ανάπτυξης παράπλευρης κυκλοφορίας προς τη περιοχή άρδευσης της άνω μεσεντερίου , μέσω της κοιλιακής αρτηρίας.Αν όμως τα συμπτώματα (πόνος,απώλεια βάρους ) επιτείνονται τότε είναι πιθανό να πάσχει και η κοιλιακή αρτηρία.

Η χρόνια στένωση των νεφρικών προκαλεί προοδευτική έκπτωση της νεφρικής λειτουργίας , υπέρταση και μείωση της αιμοποιητικής ικανότητας του ασθενούς και τελικώς σε πλήρη νεφρική ανεπάρκεια και χρόνια αιμοκάθαρση.

Την σημερινή εποχή η αντιμετώπιση των στενώσεων των σπλαγχνικών αγγείων είναι ενδοαυλική, δηλαδή διαστολή της στενωμένης αρτηρίας και τοποθέτηση μεταλλικού νάρθηκα (stent).Παρά την πρόοδο όμως τόσο των υλικών όσο και της εκπαίδευσης  ιατρών στο συγκεκριμένο τομέα, αρκετές περιπτώσεις δεν μπορούν να αντιμετωπισθούν  ενδοαυλικά  (αποτυχία της μεθόδου) ή ακόμη και σε ακραίες καταστάσεις το υπο διαστολή αγγείο μπορεί να ραγεί ή και να θρομβωθεί εξ αιτίας των χειρισμών.Τότε βεβαίως η άμεση χειρουργική παρέμβαση έιναι η μόνη πιθανότητα και λύση.Πρέπει να σημειωθεί ότι η μακρόχρονη  παρακολούθηση μετά απο διαστολή σπλαγχνικών αγγείων είναι επιβεβλημένη, αφού παρατηρούνται επαναστενώσεις ή και αποφράξεις αρτηριών.Σε περίπτωση επαναστένωσης επιβάλλεται  νέα προσπάθεια διαστολής.Σε περίπτωση όμως απόφραξης η χειρουργική αντιμετώπιση είναι επιβεβλημένη .

Συμπερασματικά σε περιπτώσεις νέων ασθενών θεωρούμε ότι η χειρουργική αντιμετώπιση δίνει τα καλύτερα μακροχρόνια αποτελέσματα, ενώ η ενδοαυλικές μέθοδοι θα πρέπει να εφαρμόζονται σε ασθενείς που δεν μπορούν να υποστούν την ανοικτή διόρθωση.

Αντίθετα οι οξείες αποφράξεις των σπλαγχνικών αγγείων είναι σχεδόν πάντοτε χειρουργικές περιπτώσεις.Ετσι η εμβολή της άνω μεσεντερίου αρτηρίας απαιτεί άμεση  λαπαροτομία και εμβολεκτομή, η οξεία απόφραξη των νεφρικών αντιμετωπίζεται με αορτονεφρική παράκαμψη με φλέβα ή και πλαστικό μόσχευμα, η ισχαιμία του σιγμοειδούς ( κατα την διάρκεια εγχείρησης Ανευρύσματος Κοιλιακής Αορτής) απαιτεί άμεση επανεμφύτευσή της .Στην τελευταία αυτή περίπτωση η ισχαιμία του σιγμοειδούς καταλήγει σχεδόν πάντοτε σε απώλεια της ζωής του ασθενούς.Για τον λόγο αυτό , έστω και με την παραμικρή αμφιβολία για την βιωσιμότητα του σιγμοειδούς, έχουμε προβεί σε επιτυχή εμφύτευση της Κάτω Μεσεντερίου σε 36 περιπτώσεις.

ΤΑ  ΣΠΛΑΓΧΝΙΚΑ ΑΝΕΥΡΥΣΜΑΤΑ

Είναι  πολύ σπάνια και συνήθως ασυμπτωματικά.Ανακαλύπτονται σε τυχαίο υπερηχογραφικό έλεγχο της άνω κοιλίας και η επιβεβαίωση γίνεται με αξονική ή και ψηφιακή αγγειογραφία.Σπανίως προκαλούν επώδυνη συνδρομή όταν θρομβώνονται οπότε βεβαίως και η κλινική εικόνα θυμίζει οξέα αποφρακτικά σύνδρομα (όπως αναφέραμε πιο πάνω).

Το ανεύρυσμα της σπληνικής αφορά κυρίως νέες γυναίκες παραγωγικής ηλικίας και είναι συνήθως ασυμπτωματικό. Σε περίπτωση όμως κύησης υπαρχει πιθανότητα ρήξης οπότε και η διάγνωση ,όπως και η αντιμετώπιση , είναι ιδιαίτερα δυσχερής.Τα τελευταία χρόνια έχει επιχειρηθεί η ενδοαυλική   αντιμετώπισή τους ,με πενιχρά όμως αποτελέσματα,λόγω της ελικοειδούς πορείας της σπληνικής αρτηρίας. Η χειρουργική αντιμετώπιση περιλαμβάνει εκτομή με τελικοτελική αναστόμωση ή και σε ακραίες περιπτώσεις σπληνεκτομή.Στο site μας μπορείτε να δείτε περιπτώσεις χειρουργικής αποκατάστασης ανευρύσματος σπληνικής.

Το ανεύρυσμα της ηπατικής  είναι ασυμπτωματικά και ανακαλύπτεται  σε τυχαίο έλεγχο οργάνων άνω κοιλίας.Το μέγεθός τους μπορεί να φθάσει και τα 5-6 εκ.χωρίς να γίνει αντιληπτό.Μπορεί όμως και να εμφανισθεί σαν ηπατικός κωλικός. Η ύπαρξή τους επιβεβαιώνεται με αξονική αγγειογραφία. Η αντιμετώπισή του επιχειρείται ,τα τελευταία χρόνια, με ενδοαυλικές μεθόδους (stent-graft) που δεν είναι πάντοτε επιτυχείς ,ενώ η ανοικτή διόρθωση αποτελεί μία  ασφαλή επιλογή.Δείτε πιο κάτω περίπτωση ανευρύσματος ηπατικής που εκτεινόταν απο την κοιλιακή αρτηρία μέχρι τις πύλες του ήπατος.Η αντιμετώπιση ήταν ,βεβαίως ,χειρουργική.

Τα ανευρύσματα της κοιλιακής αρτηρίας είναι εξαιρετικά σπάνια.Ανακαλύπτονται τυχαίως σε ειδικές εξετάσεις ή και κατά την διάρκεια εγχειρήσεων κοιλιάς.Συνήθως αρκεί η απλή απολίνωσή τους , αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις μετά την απολίνωσή τους πρέπει να αποκατασταθεί η ροή προς την κοινή ηπατική αρτηρία με αορτο-ηπατική ποαράκαμψη. Δείτε πιο κάτω περίπτωση Μηρο-Ηπατικής παράκαμψης με πλαστικό μόσχευμα.

Σχετικά Περιστατικά